ارزیابی الگوهای نوری موثر بر کیفیت زندگی ساکنین واحدهای مسکونی با بهره گیری از هندسه فراکتال

در عصر حاضر بحث کیفیت زندگی و ارتقای آن برای ساکنین واحدهای مسکونی و بررسی مولفه‌های آن، به یک چالش اساسی تبدیل گردیده و مستلزم کاوش چهارچوب نظری آن در حوزه تئوری‌های معماری، جامعه شناسی و روان‌شناختی می‌باشد. در این پژوهش عنصر نور و به تبع آن چگونگی نورگیرها و الگوهای نوری به مثابه یک ابزار طبیعی برای ارزیابی کیفیت زندگی ساکنین می‌باشد. با توجه به تحقیقات انجام یافته و ارتباط ادراک ساکنین با نور، نحوه دریافت آن در فضای داخل واحد مسکونی با استفاده از هندسه فراکتال در نظر گرفته شده است؛ چرا که هندسه فراکتال در خطوط و اشکال موجود در طبیعت توسط ادراک بصری انسان خوانایی داشته و پردازش چگونگی شکلی و زیبایی آن از طریق دریافت بصری و ذهنی انسان آسان و منطبق می‌باشد. هدف اصلی پژوهش، ارزیابی کیفیت زندگی ساکنین واحدهای مسکونی با توجه به مولفه‌های تاثیرگذار مربوط می‌باشد که در آن از نورگیرهای هندسی فراکتالی استفاده شده است. بنابریان سوال اصلی پژوهش چگونگی تاثیرگذاری الگوهای نوری از نوع هندسه فراکتال بر کیفیت زندگی ساکنین واحدهای مسکونی می‌باشد. در روش تحقیق با هدف نیل به پاسخگویی به سوال آن، هم از روش خردگرایانه و استدلالی (قیاسی و استقرایی) و هم از روش علمی استفاده می‌شود. تئوری‌‌های موجود در حوزه نور، نورگیرها، هندسه فراکتال و 8 نمونه از ساختمان‌های طراحی و اجرا شده در شهر تهران به عنوان نمونه‌های موردی پس از جنبش مسابقات معماری 1381 در ایران به عنوان متغیر مستقل و سنجه‌های کیفیت نوری فضای واحد مسکونی در ساختمان‌های ذکر شده بر اساس مولفه‌های موثر بر کیفیت زندگی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. به طور کلی یافته‌های تحقیق در سه گروه مولفه‌های عینی، ذهنی و عینی - ذهنی و شاخص‌های هر یک با استفاده از جداولی جداگانه با بهره‌گیری از طیف لیکرت ارزیابی و به ترتیب در امتیازهای (34 از 40)، (49 از 55) و (46 از 55) رتبه‌بندی شد. در نهایت با توجه به ادبیات نظری تحقیق، همچنین کسب امتیاز بالا توسط نظرات مثبت ساکنین در اکثر موارد ارزیابی از شاخص‌های کیفیت زندگی، پژوهش به این نتیجه رسید که پنجره‌ها و نورگیرهایی که در آن از الگوهای هندسی فراکتال استفاده شده است بر کیفیت زندگی ساکنین تاثیر مثبت داشته و در راستای ارتقای آن موثر می‌باشد.